ΕΝΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΖΛ ΤΟΥ ΑΥΤΙΣΜΟΥ - ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Τα τελευταία χρόνια ο Αυτισμός έχει προσελκύσει διεθνές το ενδιαφέρον τόσο της εκπαιδευτικής κοινότητας όσο και των γονέων και αυτό γιατί έχει αυξηθεί κατά πολύ το ποσοστό των διαγνώσεων. Σήμερα κυκλοφορεί σωρεία εκπαιδευτικών και επιστημονικών άρθρων γύρω από το μυστήριο του Αυτισμού. Μια από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η επιστημονική έρευνα σχετικά με τον Αυτισμό βρίσκεται στο γεγονός πως τα αυτιστικά άτομα αδυνατούν να περιγράψουν τον εαυτό τους (με εξαίρεση τα άτομα με αυτισμό καλής λειτουργικότητας, όπως θα δούμε παρακάτω). Συνεπώς η έρευνα στηρίζεται στην παρατήρηση της συμπεριφοράς των αυτιστικών ατόμων, καθώς και στις σημαντικότατες μαρτυρίες των γονέων τους. Ακολούθως πραγματοποιείται ένα εγχείρημα μιας πρώτης γνωριμίας με τον Αυτισμό.

Τι είναι Αυτισμός;

Ο Αυτισμός αποτελεί μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή. Οι αναπτυξιακές διαταραχές χαρακτηρίζονται από σοβαρή διάχυτη βλάβη σε επιμέρους αναπτυξιακούς τομείς. Συχνά στο άκουσμα του όρου «διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή» βιαζόμαστε και προστρέχουμε να τον ταυτίσουμε με τον Αυτισμό, αλλά ο Αυτισμός δεν αποτελεί την μοναδική αναπτυξιακή διαταραχή. Η «ομπρέλα» των αναπτυξιακών διαταραχών ή αλλιώς όπως συνηθίζουμε να αποκαλούμε το φάσμα των  αναπτυξιακών διαταραχών περιλαμβάνει: τον «κλασσικό αυτισμό», το σύνδρομο Asperger (αυτισμός καλής λειτουργικότητας, χωρίς καθυστέρηση λόγου ή νοητική ανεπάρκεια), το σύνδρομο Heller και το σύνδρομο Rett.
Η εξωτερική εικόνα των παιδιών με αυτισμό δεν τα διαφοροποιεί από την αντίστοιχη των παιδιών με φυσιολογική ανάπτυξη, είναι εξίσου όμορφα και υγιή. Ωστόσο σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Διαγνωστικής και Στατιστικής της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας ο αυτισμός προϋποθέτει διαταραχές σε 3 αναπτυξιακές περιοχές (Τριάδα Αυτισμού)(Donald W. Black et al,2014) :
 

Κοινωνική αλληλεπίδραση

• Έλλειψη κοινωνική αμοιβαιότητας
• Δυσκολία δημιουργίας σχέσεων με συνομηλίκους
• Απουσία βλεμματικής επαφής
• Περιορισμένη εκφραστικότητα προσώπου

Επικοινωνία

• Απουσία ή καθυστερημένη ανάπτυξη λόγου
• Αδυναμία διαλόγου
• Έλλειψη φανταστικού ή μιμητικού παιχνιδιού
• Στερεότυπη χρήση γλώσσας

Στερεότυπα πρότυπα της συμπεριφοράς ή των ειδικών ενδιαφερόντων

• Στερεοτυπικές κινήσεις χεριών
• Εμμονή σε αντικείμενα
• Ρουτίνες(επαναλαμβανόμενα ενδιαφέροντα)
• Περιορισμένα ενδιαφέροντα
• Παράξενες αντιδράσεις σε ενδιαφέροντα
• Παράξενες αντιδράσεις σε ερεθίσματα

Σε ποια ηλικία γίνεται η διάγνωση του Αυτισμού;

Στα παιδιά με κλασικό αυτισμό συνήθως η διάγνωση πραγματοποιείται μεταξύ 2 και 4 ετών και διαρκεί για όλη την υπόλοιπη ζωή του παιδιού. Ωστόσο στα παιδιά και στους έφηβους με άτυπο αυτισμό, αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας ή σύνδρομο Άσπεργκερ υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην γίνει αντιληπτός μέχρι την ενηλικίωση. (Dodd, S. 2005).
Διεθνώς παρατηρείται το παράδοξο φαινόμενο ότι τα 2/3 των ατόμων με αυτισμό είναι άνδρες και το 1/3 γυναίκες. (Γκαράνη,2008)

Ποια είναι όμως τα ανησυχητικά σημάδια που θα πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς; Μαθαίνουμε τα σημάδια και ενεργούμε έγκαιρα.

Μια από τις πρώτες ενδείξεις που θορυβούν τους γονείς και τους οδηγούν στους ειδικούς αποτελεί η ελλιπής ανάπτυξη λόγου, η απουσία της αναμενόμενης προσκόλλησης σε σημαντικά πρόσωπα όπως η μητέρα, όπως επίσης και η έλλειψη ενδιαφέροντος για άλλους ανθρώπους που φυσιολογικά παρατηρείται κατά την νηπιακή ηλικία.
Ένα ακόμη τυπικό χαρακτηριστικό των παιδιών με αυτισμό είναι η απομάκρυνση από το άγγιγμα. Χαρακτηριστική η μαρτυρία της Τεμπλ Γκράντιν , η οποία διαγνώστηκε με αυτισμό στα παιδικά της χρόνια (Τεμπλ Γκράντιν,2009). «Ήμουν έξι μηνών όταν η μητέρα μου παρατήρησε ότι δεν μου αρέσουν πια οι αγκαλιές και ότι κοκάλωνα κάθε φορά που με κρατούσε. Λίγους μήνες αργότερα η μητέρα προσπαθούσε να με πάρει στην αγκαλιά της και εγώ την γρατζούνισα σαν ένα παγιδευμένο ζώο.»

Χαρακτηριστικά σημάδια αυτισμού κατά την βρεφική ηλικία

Τα παρακάτω αποτελούν σημάδια μη συνηθισμένης ανάπτυξης που εμφάνισαν παιδιά από  την γέννηση έως την ηλικία των 6 μηνών και έπειτα διαγνώστηκαν με αυτισμό (Stella Acquarone,2007)

• Πλαδαρότητα στο σωματικού τόνο
• Έλλειψη ανταπόκρισης ή προσοχής στους ανθρώπους ή τα πράγματα
• Έλλειψη ενθουσιασμού στην παρουσία των γονέων
• Κενό, αόριστο βλέμμα
• Ελάχιστη κανονική δραστηριότητα(π.χ να πιάσει αντικείμενα)
• Συγκεκριμένες κινητικές αποκλίσεις (π.χ παράλυση προσώπου, πτώση βλεφάρων)
• Στραβισμός
• Ευερέθιστη διάθεση, ελάχιστο γέλιο
• Το παιδί εμφανίζεται λιγότερο νυσταγμένο από τα τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά

Τα πρώτα τυπικά συμπτώματα του αυτισμού σε παιδιά ηλικίας 6-12 μηνών

• Εμφανίζονται αυτοαπορροφημένα
• Δεν επιδιώκουν βλεμματική επαφή με τους ανθρώπους
• Επανειλημμένα θα τα βρεις να αναζητούν μακριά από τους ανθρώπους
• Αποφεύγουν το  βλέμμα της μαμάς
• Αντιστέκονται στο κράτημα (απομακρύνοντας τον κορμό τους)
• Εμφανίζουν στερεοτυπικές συμπεριφορές, επαναληπτικούς κινητικούς μανιερισμούς (π.χ. χτυπήματα ή συστροφές των χεριών ή των δακτύλων, ή περίπλοκες κινήσεις ολόκληρου του σώματος)
• Παγωμένες εκφράσεις προσώπου που δεν επικοινωνούν το συναίσθημα που αισθάνονται
• Ασυντόνιστες κινήσεις σώματος
• Άσκοπη, αδιαμόρφωτη υπερδραστηριότητα
• Δείχνουν αδιαφορία απέναντι στους ήχους(μοιάζουν σαν κωφά) (Stella Acquarone, 2007)

Τα συμπτώματα του αυτισμού σε παιδιά ηλικίας 12-24 μηνών

• Το παιδί δεν πλησιάζει τους γονείς
• Το παιδί κρατάει απόσταση από τους γονείς
• Ελάχιστη ή δίχως σκοπό δραστηριότητα
• Εκφράσεις προσώπου που δεν μεταφέρουν πρόθεση ή νόημα
• Αποτυχία κανονικής γλωσσικής ανάπτυξης(Stella Acquarone,2007)

Κάποια άλλα ανησυχητικά σηµάδια στη συµπεριφορά, τα οποία µπορούν να παρατηρηθούν σε παιδιά ηλικίας µέχρι 3 ετών είναι (Γουρνιεζάκη, Μπαλωμενάκη, 2009)

 

• Η µη ανταπόδοση χαμόγελου
• Αποφεύγει να χαιρετάει και να δείχνει
• ∆ίνει την εντύπωση ότι άλλοτε ακούει και άλλοτε όχι
• Το µη άκουσµα στο όνοµα του
• Παρουσιάζει καθυστέρηση στο λόγο
• Σε περίπτωση κατά την οποία µιλήσει, λέει κάποιες λέξεις και µετά σταµατάει απότοµα
• Παίζει πάντα µόνο του, είναι εκεί µόνο για τον εαυτό του.
• ∆εν ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους γύρω του, τους αγνοεί
• ∆εν κοιτάει στα µάτια αλλά ούτε ανταποκρίνεται στις οµιλίες των άλλων
• Περπατάει στα δάχτυλα
• Κάνει παράξενες και ασυνήθιστες κινήσεις
• Προσκολλάται σε ένα συγκεκριµένο αντικείµενο και δεν το αποχωρίζεται
• Του αρέσει να βάζει αντικείµενα στη σειρά, παίζοντας ώρες ολόκληρες
• Έχει ευαισθησία σε αµυδρούς ήχους και αγνοεί δυνατούς θορύβους
• Είναι υπερκινητικό
• ∆εν προσποιείται στο παιχνίδι, ούτε µιµείται άλλους ανθρώπους

Στο παρακάτω site μπορείτε να δείτε τον αυτισμό με εικόνες http://paidiatros.blog.com/?p=336

Το 2ο μέρος θα το βρείτε εδώ:

ΕΝΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΖΛ ΤΟΥ ΑΥΤΙΣΜΟΥ - ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ